Maandag 2 juni was ik bij de Kracht van Doen, een open dag in de Werkspoorkathedraal, georganiseerd door het Cartesius Museum. De curatoren van het museum gingen de dialoog aan over hun ervaringen en ideeën van het afgelopen jaar, met een speciaal accent op creatieve ambachten. Utrecht City by Doing: vernieuwen door het concreet vormgeven van nieuwe diensten, producten en wijzen van werken.
Go Ape!
Een helder voorbeeld is Go Ape, een ArtPark of Energy, waar zelf energie opwekken, duurzaamheid en creatief ontwerpen samenkomen. Bijvoorbeeld een werktafel met vier fietsen eronder waarmee je moeiteloos een halve kWh kan opwekken; of een hele kWh met getrainde fietsers. Er stonden meer van dit soort Do It Yourself energie-opwekkers in het ArtPark (check de Go Ape visualisaties voor meer voorbeelden). Maar je kunt het ook minder letterlijk opvatten.
Een groep was bezig met het in elkaar zetten van een stuk kinderspeelgoed. Wat het precies was, weet ik niet. Maar je was er in ieder geval een half uur mee bezig. Het is een manier om je halve uur bewegen per dag op een productieve manier te gebruiken. Je kon ook je pedaalkracht gebruiken om in een virtuele 3d-wereld te fietsen. Koppelen met Google Streetview? Fietsen over een nieuw te ontwerpen fietspad? De mogelijkheden zijn eindeloos. Een ander idee is het Robopark, een soort weeshuis voor achtergelaten robots, waarbij het de uitdaging is om een nieuwe bestemming te verzinnen.
Creatieve ambachten en de Kracht van Doen
De Kracht van Doen. We zijn de waarde van creatieve ambachten vergeten. Marion Poortvliet van Crafts Council Nederland probeert mensen de waarde daarvan te laten inzien. Ze illustreert haar verhaal met een prachtig kanten mutsje, gemaakt door de fijne vingers van een kundige 80-plusser. In andere Europese landen staan dit soort ambachten in veel hoger aanzien.
Bij de sessie over “Mobiliteit 4.0” gingen we daarom maar eens concreet aan de slag met een nieuwe vorm van mobiliteit. Personenvervoer over water, het Amsterdam-Rijnkanaal, waar de Werkspoorkathedraal naast ligt. Water inzetten voor woon-werk verkeer, een soort bewegende werklocatie, of juist een varend zorgcentrum… Het lag voor de meesten aan tafel een flink stuk buiten de normale nadenk-comfortzone. Uiteindelijk bleek het een goede oefening om na te denken over vorm en functie van zoiets compleet nieuws. Ook al is je eerste reactie: ‘Nee, slow travel kan nooit een doelgroep hebben.’
Studenten en Ontwerpen
De conservatoren van het Cartesius Museum hebben het afgelopen jaar veel samengewerkt met de Hogeschool Utrecht en de Hogeschool voor de Kunsten. Dat is niet altijd vanzelfsprekend, onderwijs organiseren in een oude loods, waar je altijd wel een paar onderwijs- of veiligheidsnormen lijkt te breken. Maar met de nodige visie en ambitie kom je een heel eind. De vele voorbeelden die we kregen tijdens de Kracht van Doen waren zeker inspirerend.
We sloten de dag af met een kantelsoepje en een doorkantelbroodje. Een niet alledaagse gevulde vissoep, die het nadenken over persoonlijke verandering – oefening tijdens het eten – goed leek te stimuleren. En over verandering gesproken: Ik hoop dat de Werkspoorkathedraal nog lang deze functie mag vervullen… maar dat het uiteindelijk een passende functie krijgt, die het hele Cartesiusgebied naar een hoger plan tilt.
Meer weten over het programma van de Kracht van Doen? Lees dan de uitgebreide brochure. Er komt sowieso nog een officieel verslag, met ook een weergave van het programma dat ik niet gevolgd heb. Volg daarvoor de website www.cartesiusmuseum.org.
Olivier Beens 